Jadwiga Jurkszus-Tomaszewska

Eeseistka, reporter, krytyk literacki. Ur. 13 września 1918 r. w Petersburgu, zmarła 11 października 1996 r. w Toronto. Szkołę średnią kończy w Nowogródku. W latach 1935-1939 studiuje polonistykę na Uniwersytecie im. Stefana Batorego w Wilnie. Po wybuchu wojny przez pół roku przebywa pod okupacją sowiecką.  Następnie przedostaje się do Warszawy, gdzie podejmuje pracę w Radzie Głównej Opiekuńczej, w dziale pomocy uchodźcom ze wschodniej i zachodniej Polski. Odbywa podziemne studia dziennikarskie, współpracuje z prasą konspiracyjną. Jako łączniczka Komendy Głównej AK bierze udział w powstaniu warszawskim. Po jego upadku przebywa w obozach jenieckich na terenie Rzeszy. Wyzwolona przez I Dywizję Pancerną w kwietniu 1945 roku, pozostaje z armią polską na Zachodzie.  W Belgii kończy studia dziennikarskie i prowadzi aktywną działalność naukową i publicystyczną. W 1949 r. przyjeżdża do Kanady na zaproszenie Instytutu Europy Południowo-Wschodniej przy Uniwersytecie Ottawskim, na którym wykłada literaturę polską, równocześnie przygotowując doktorat, który uzyskuje w 1951 r. W tym samym roku wraz z mężem, Adamem Tomaszewskim, przenosi się do Toronto. Przez 25 lat pracuje w Ministerstwie Imigracji i Zatrudnienia, nie zaniedbując działalności pisarskiej. W latach sześćdziesiątych redaguje pierwsze w Kanadzie polskie pismo literackie Prąd. Wraz z Adamem Tomaszewskim  wydaje zbiór szkiców i reportaży o ontaryjskiej metropolii, Toronto, Tronto, Trana (1967) oraz tom reportaży I to jest Meksyk (1974). Opublikowała ponadto: dwa tomy esejów: Wczoraj i dzisiaj (1985) i Ścieżkami Europy (1990) oraz obszerne studium Kronika pięćdziesięciu lat. Życie kulturalne polskiej emigracji w Kanadzie (1995).
 
Powrót